Şalt Tesisleri Nedir?
Elektrik üretim, iletim ve dağıtım işlemlerinin yapıldığı tesisler, şalt tesisleri olarak adlandırılır. Tesislerde;
- Kesiciler
- Ayırıcılar
- Baralar
- Ve son olarak transformatörlerde bulunur.
Bunlar tesislerin yardımcı gereçleridir. Peki, şalt tesisleri nedir?
Şalt Tesisleri Nedir?
Güç trafoları, barolar ve bununla birlikte diğer ekipmanlarında bulunduğu sahalar, şalt tesisleri olarak adlandırılır. Burada elektrik üretim, iletim ve dağıtım işlemleri gerçekleşir. Tesislerdeki trafolar ile birlikte elektriğin istenilen doğrultuda çoğaltılıp aynı şekilde yükseltilmesi, iletim seviyelerine göre yapılır. Aynı zamanda elektrik enerjisinin toplama, dağıtım ve iletim gibi her türlü ekipmanları bu tesisler içerisinde bulunur.
Şalt Tesisleri Elemanları Nelerdir?
Salt sahası ya da şalt tesisleri elemanları kullanımına, amacına, işlevine göre değişkenlik sağlar. Bunlar;
- Transformatör
- Baralar
- Kesiciler
- Kontrol ekipmanları
- Ve son olarak ölçü aletleridir.
Transformatörler, asıl elektromanyetik iletilerin sağlandığı elemandır. Baralar ise aynı frekansta bulunan gerilimlerdir. Elektrik enerjisinin toplama ve dağıtım işlemlerinin sağlandığı bir elemandır. Bu da aynı şekilde tesis içerisinde büyük bir görev üstlenir. Kesiciler ise şalt tesislerinde oluşabilecek kısa devre ya da aşırı akımların önüne geçer. Koruyucu bir görevi bulunur. Kontrol ekipmanları ise şebekeden ya da belirli bir cihazda oluşabilecek problemlerin diğer sistemlere zarar vermemesini engeller. Kumanda devresi olarak da adlandırılır. Ölçü aletleri şalt tesislerinde bulunan akım, gerilim, güç ve son olarak frekans gibi belirli elemanları bulunduran bir sistemdir. Şalt tesislerindeki ölçü aletleri, elektrik enerjisinin ne düzeyde harcandığının ölçülmesi amacıyla kullanılır.
Şans Tesislerinde Enerji Kalitesi Ve Kontrol
Şalt sahalarında yüksek gerilim bulunduğu için belirli güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. Bunlar hem can güvenliği ve beraberinde ekipman güvenliği açısından kesinlikle önemlidir. Düzenli olarak kontrol ve bakımların yapılması gerekir. Olası bir problem ya da yaşanabilecek aksaklıklar, maddi ve manevi açıdan tehlike oluşturur. Bunlar enerji kalitesini düşürür. Şalt tesislerinde enerji kalitesinin, kontrol ve onarım işlemleri önemli bir konumdadır. Burada düzenli olarak çalışmalar yapılmadığı takdirde, istenilen düzeyde verim alınamaz. Eski yapılı sistemler daha çok kontrol ister. Burada belirli bir süreden sonra onarım çalışmaları yapılmadığı takdirde, enerji kalitesi düşer. Enerji kalitesinin düşmesi de diğer ekipmanları etkiler. Bu da tamamen tesisin zarar görmesini sağlar.
Şalt Sahaları
Şalt tesisleri, şalt sahaları içerisinde bulunur. Yüksek gerilim olduğu zaman bu durum gerek insan sağlığına, gerekse çevredeki birçok canlıya zarar verebilir. Yüksek gerilim tesislerinin bulunduğu şalt sahaları, şehir merkezinden oldukça uzak yerlerde bulunur. Uzak yerlerde bulunmasının en önemli sebebi, oluşabilecek aksaklıklarda kendi çevresine zarar vermesinden dolayı kaynaklanır. Günümüzde nüfusun artış göstermesi ve yaşam alanlarının genişlemesi, şalt tesislerinin de insanlara yakın olmasını sağlar. Bu sebeple birçok bölgeden uzak alanları inşa edilir. Bu da sağlık problemleri ile birlikte oluşabilecek diğer sorunların önüne geçer.
Şalt Sahası Ve Donanımı
Şalt testislerinin donanımı için kullanılan farklı tesisler bulunur. Bunlar açık havaya yerleştirilen tesislerdir. Büyük yapılar oldukları için şalt sahalarında yer edilen üniteler deki gerilimleri karşılayamaz. Bu sebeple açık havada daha geniş bir alandaki donanıma sahiptir. Şalt tesisleri yapısal olarak farklılık gözetir. Kimileri daha küçük yapıdadır. Kimileri ise daha büyük yapı ile bulunur. Donanım olarak istenilen düzeyde verim alınabilmesi için açık havaya inşa edilmesi mümkündür.
Açık Hava Şalt Tesisleri Nelerdir?
Şalt tesislerinde bulunan elemanların gerilimleri büyük olduğu zaman, açık havaya inşa edilir. Yerleştirme işleminde gerilimlerden herhangi bir problem oluşmaması için açık saha daha güvenilirdir.
- Açık hava tipine uygun olan şalt sahaları cihaz tipi
- Şalt sahası kiriş tipi
- Ve son olarak toprak üstü şalt sahası olarak ayrılır.
Arazinin düz olmadığı alanlarda cihaz tipi şalt sahası bulunur. Yatay ya da dikey olarak monte edilebilen kiriş tipi şalt sahası yer edinir. Toprak üstü tipi şalt sahası ise beton sütunlar üzerinde bulunur. Her birinin işlevi ve şalt tesisleri için sağladığı görevler farklılık sağlar. İstenilen düzeyde verim alınabilmesi için şalt sahalarına uygun monteler tercih edilmelidir. Aksi takdirde gerilimlerin büyüklüğü, gerek çevreye gerekse bütün ekipmana zarar verebilir. Meydana gelebilecek kısa devre ya da aşırı akımlara anlık müdahaleler için şalt sahaları önemli bir detaydır.