Yıldırımdan Korunma Sistemleri

Güçlü yıldırım darbeleri, belirli bölgelere düştüğü takdirde özellikle elektrik devrelerinin ciddi zararlar görmesini sağlar. Bu amaçla yapılan yıldırımdan korunma sistemleri, kişilerin hayati tehlikeleri açısından önemlidir.

Eş Potansiyel Sistem Ve Topraklama

Ülkemizde ve dünya çapında yıldırımın zararlı etkilerinden korunmak amacıyla tercih edilen, belirli yapılar bulunur. Bu yapılar içerisinde yer edilen topraklama ve eş potansiyel sistemler, yıldırım ya da aşırı gerilimler için çoğunluğun tercihinde olan önemli projelerdir. Aynı zamanda uzun süreli olarak rahatlıkla kullanılır.

Yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde alanında uzman mühendisler tarafından da tercih edilen yapı, can ve mal güvenliği açısından belirli alanlara monte edilir.
Sistem özellikle yapıların ya da binaların çatı kısımlarında bulunur.

Faraday Kafesi

Yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde yer edinen faraday kafesi, genel olarak binaların en yüksek bölümlerine monte edilir. Yıldırımdan korunması gereken çeşitli alanlarda sistemin kurulması ile birlikte, toprağa kadar giden ve sürekli olarak çalışma gösteren kesintisiz iletkenler bulunur. Bu sistem faraday kafesi ile birlikte sarıldığı gibi yıldırımdan korunma tesisatı olarak çoğunluğu tercihidir. Faraday kafesinin etki gösterebilmesi için binanın birçok alanında çeşitli iletken tellerin bulunması gerekir. Aynı zamanda bu iletken teller bina etrafına sarılır. Genel olarak bu durum yoğun yağmurlu bölgelerde ve yoğun yıldırım düşmesinin yaşandığı alanlar için tercih edilir. Bu yöntemde dikkat edilmesi gereken durum, sivri uç gibi çeşitli sistemlerin bırakılmaması gerekir. Yüksek gerilim oluştuğu zamanlarda, direkt olarak iletkenler tarafından akımın toprağa iletilmesi, yıldırım oluşmasının insan sağlığı açısından önüne geçmiş olur.

Aktif Paratoner

Yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde erken akım uyarı sistemi olarak da adlandırılan aktif paratoner, güçlü bir çalışma sistemini bulundurur. Havanın durumuna göre yıldırım oluşması esnasında direkt olarak elektrik yükünü aldığı gibi şiddetin arttığı durumlarda da iletkenleri kendi içine çeker. Pozitif ya da negatif olarak bulunan yıldırım şiddetleri, aktif paratonerler ile birlikte direkt olarak yıldırımın yakalanıp, toprağa iletilmesini sağlar. Kurulumunda ve genel olarak yıldırım yakalama kapasitesinde tercih edilen yapı, günümüzde oldukça önemlidir. Havada oluşan elektrik akımını, direkt olarak deşarj işlemi ile birlikte alarak toprağa iletir. Böylelikle oluşabilecek yıldırımın zararlı etkileri de önlenir.

Radyoaktif Paratoner

Radyoaktif paratoner, genel olarak yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde etkili bir çalışma prensibi oluşturur.

Radyoaktif paratoner, dünya çapında da sıklıkla kullanılır.
Radyoaktif paratonerler, binaların ya da yıldırımdan korunması gereken alanların en üst noktasına monte edilir.
Yıldırımın güçlü bir şekilde geldiği anda havada direkt olarak yakalayıp, içeriğinde bulundurduğu iletkenler ile birlikte toprağa iletir.

Böylelikle yapının ya da herhangi bir yıldırımdan korunması gereken alanın, yıldırımın zararlı etkisi ile buluşmasını önlemiş olur. Radyoaktif paratoner, insan sağlığı açısından oldukça önemli bir koruyucudur. Fakat diğer canlıların sağlığı açısından, günümüzde halen üzerinde araştırmaların yapıldığı söyleniyor.

İç Yıldırımlıklar

İç yıldırımlıklar, tesisat ya da herhangi bir konuta direkt olarak yıldırım çarpmasını engellemek amacıyla bulunan koruyucu yapıdır. Tesisat sistemleri, konutlara ya da enerji hatlarının bulunduğu alanlara monte edilir. Yüksek gerilim alan ya da elektrik akımları oluştuğu sırada yaşanabilecek tehlikenin önüne geçen iç yıldırımlıklar sistemi, içeriğinde bulundurduğu sınıflara ayrılır. Bu sınıflar yıldırımın şiddetinin daha fazla olduğu alanlara göre değişkenlik gösterdiği gibi sistemin kullanımına yönelik de farklı şekillerde üretilmiştir. Monte edilmesinde ve kullanımında çoğunluğun tercihinde olan yapı, genel olarak dış alanlar için tercih edilir.

Franklin Çubuğu

Yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde oldukça önemli bir yer tutan Franklin çubuğu, bina ya da herhangi bir korunması gereken alanın en üst noktasına sivri bir çubuk yerleştirilmesi ile birlikte oluşur. Bu durum yıldırımdan korunma sistemleri içerisinde sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Direkt olarak yıldırımdan gelen yüksek iletkenin, toprağa iletilmesi ile birlikte gerçekleşir. En kısa yoldan indirme iletkeni bu sistemde bulunur. Bu sistem yalnızca korunmak amacıyla değil, yıldırımın yoğun etkisinin geniş alanlara yayılmasının önüne geçer. Tesisat, yüksek binalar ya da elektrik hatlarının bulunduğu alanlar için tercih edilir. Sivri bir çubuk şeklinde bulunur. Bu çubuğun yerleştirilmesi ile birlikte sivri ucuna gelen elektrik akımı, toprağa iletilir. Pratik ve güçlü bir çalışma prensibi bulunur.