Kompanzasyon Nedir?
Enerjinin kalitesinin artırılması için belirli çalışmalar gerçekleşir. Bu çalışmalar üretilen santraller ile birlikte tüketiciye ulaşıncaya kadar yaşanılan elektrik kayıplarını, önlemek adına sağlanır. Bu kayıpların daha aza indirgenmesi için elektrik enerjisinden yararlanmak adına tercih edilen işlemlerden en önemlisi, kompanzasyondur. Peki, kompanzasyon nedir?
Elektrik şebekelerinde bulunan abone güçlerinde, yüksek artış bulunur. Bu artış şebekenin güç katsayısının düşmesine sebep olur. Böylece durumun önlenmesi için sisteme, kompansasyon uygulanır. Kompansasyon, belirli yöntemlere göre gerçekleşir. Akım ve gerilim arasında bulunan açı, en ideal şekle getirilir. Burada sistemin çalışma sistemini etkileyen belirli reaktif güçler bulunur. Bunlar da sıfıra yaklaştırılır. Böylelikle herhangi bir problemde olay oluşmaz. Kompanzasyon kullanımındaki en önemli mantık, cihazlarda bulunan reaktif enerjinin tüketiciye daha yakın noktalardan sağlanması adına kullanılır. Burada şebeke sisteminde meşgul edilen ya da problemli sistemlerin kapasitesinin arttırılması da önlenir. Kompansasyon işlemleri, kompanzasyon pano sisteminde bulunur. Bu pano sistemi tesisin güç katsayısının dengeli bir hale getirdiği gibi çeşitli ekipmanlara da yer verir.
Kompanzasyon Ekipmanları Nelerdir?
Kompozisyon işleminin gerçekleşebilmesi için temel olarak bulunan ekipmanlar yer edinir. Bunlar;
- Akım trafosu
- Sigorta
- Kontaktör
- Kondansatör
- Şant reaktör
- Ve son olarak reaktif röle bulunur.
Her birinin işlevi farklıdır ve her bir ekipman kompanzasyon sisteminde görev sağlar. Tüketici tarafında bulunan güç ve akım bileşenleri, bu ekipmanlarla birlikte daha güvenilir bir hale getirilir. Gerekli olan ekipmanların birleşmesi ve belirlenmesindeki aktif gücün hesaplanması, reaktif gücün üretilmesini sağlar. Kampanzasyon ekipmanlarından herhangi biri bulunmadığı takdirde, sistemden istenilen çalışma elde edilmez. Her bir ekipmanın kendine özgü olarak bir çalışma sistemi bulunur. Aynı zamanda birbiriyle de bağlantılıdır. Ekipmanlardan birinde problem olduğu takdirde, devamında da aynı problemlerin yaşanılması mümkündür.
Kompanzasyonun Faydaları Nelerdir?
Kompanzasyonun, sistemine sağladığı belirli faydalar bulunur. Bunlar şebekelerde bulunan güç kayıplarının en az şekilde azaltılmasını sağlar. Aktif enerjinin iletilmesi esnasında üretim, iletim ve dağıtım işlemleri sistemin kapasitesinde artırır. Buradaki verilerde, böylelikle yükselir. Gerilimin düştüğü bölgelerde sınırlı gücün taşınması için kompenzasyon kullanılır ve enerji taşıma kapasitesi de bu şekilde artar. Kompanzasyonun en önemli faydaları içerisinde, ısı kayıplarının yüksek seviyede azaltması bulunur. Aynı zamanda elektrik üreticisi yönünden de birçok fayda sağlar.
Kompanzasyon Çeşitleri Nelerdir?
Kompanzasyon kullanımına, işlevine ve yapısına göre belirli çeşitlere ayrılır. Bunlar;
- Bireysel kompanzasyon
- Grup kompanzasyon
- Merkezi kompanzasyon olarak bulunur.
Bireysel kompanzasyon sisteminde, herhangi bir kontrole gerek olmaz. Reaktif gücün tüketim cezası burada en az şekildedir. Görünen ve bilinen gücün ihtiyacının düşürülmesi, bireysel kompanzasyon sistemi ile sağlanır. Kablo boyutları ya da kablo kaybı bu çeşitle azaltılır. Grup kompanzasyonda ise görünen güç ihtiyacı düşürülür. Ana dağıtım panosun da bulunan kablonun çapı azaltılır ya da istenilen seviyeye getirilebilir. Grup kompozisyon aynı zamanda ek kapasiteye sahip olunması gerektiği için de önemli bir işleve sahiptir. Merkezi kompanzasyon, en ucuz yöntemlerden birisidir. İşletmelerde kullanılır. Merkezi olduğu için sistem tek bir odak nokta halinde çalışır.
Kompanzasyonun Önemi
Kompanzasyon, elektrik enerjisinden en verimli şekilde faydalanılması adına kullanılır. Burada ki önemi, üretimi gerçekleşen enerjinin en küçük alıcıya kadar ulaşımında ya da dağıtımında kayıpların yaşanmaması için tercih edilir. Şehir merkezlerinde bulunan panoların oldukça uzak alanlara taşınmasında ve bu taşıma işlemi esnasında kayıpların hesapları, kompanzasyon sistemi ile birlikte sağlanır. Kompanzasyon olmadığı takdirde, taşınma işleminde elektrik kaybı yaşanır. Bu da maddi açıdan sistemi zorlar. Aynı zamanda elektrikle çalışan belirli mekanizmalarla, yeterli düzeyde çalışma da gerçekleşir.
Kompanzasyonda Risk Bulunur Mu?
Kompanzasyon;
- Kullanımına
- Amacına
- İşlevine
- Ve çeşitlerine göre ayrılır.
Burada tek başına değil, birçok elemanla birlikte bir çalışma gerçekleşir. Kompanzasyon zaman zaman belirli problemlerle karşı karşıya kaldığı takdirde, bütün devre sistemine zarar verebilir. Burada belirli önlemler alındığı takdirde herhangi bir problem yaşanılmaz. Yüksek devredeki kontaktör, devre elemanları ile istenilen düzeyde çalışma gerçekleştiremediği takdirde sistemin sorun yaşamasına sebep olur. Burada kontrol ve onarım çalışmalarının yapılması, herhangi bir problemin önüne geçer. Aynı zamanda sistemden anlayan bir kişinin ilgilenmesi de önemlidir. Aksi takdirde istenilmeyen sonuçlar gerçekleşebilir.